Zdecydowana większość umów kredytowych denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego zawierana była z konsumentami, ale w grupie frankowiczów znajdują się również przedsiębiorcy. Czy i oni mogą liczyć na korzystne rozstrzygnięcia sądów w sprawach frankowych?
Na wstępie należy przypomnieć, że przepisy chroniące konsumentów zawarte w przepisach dyrektywy 93/13/EWG oraz kodeksu cywilnego, które ją implementowały, nie mogą zostać wykorzystane w sporach sądowych przez przedsiębiorców. Konsumentem jest bowiem osoba fizyczna dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.
Przedsiębiorcy nadal mogą jednak doprowadzić do „odfrankowienia” lub unieważnienia swojej umowy kredytu. Bowiem na podstawie art. 3531 kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W przypadku relacji między przedsiębiorcami zasady współżycia społecznego należy rozumieć jako zasady rzetelnego postępowania, uczciwego obrotu, zaufania w stosunku do partnera umowy, lojalności.
W tym miejscu należy podkreślić, że banki również w relacjach z przedsiębiorcami posługują się wzorcami umów wprowadzających do stosunku zobowiązaniowego element nadrzędności jednej ze stron i podporządkowania drugiej strony, bez odwołania do jakichkolwiek obiektywnych kryteriów, zakreślających granice swobody strony. Naruszenie takie oznacza przekroczenie granic swobody umów określonych w art. 3531 kodeksu cywilnego i może stanowić o nieważności czynności prawnej jako sprzecznej z ustawą – w myśl art. 58 kodeksu cywilnego.
Właśnie na podstawie ww. przepisów sądy krajowe wydają korzystne dla frankowiczów-przedsiębiorców wyroki., m. in. wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 30 października 2018 r., sygn. akt XXIII Ga 986/18 czy wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 8 listopada 2019 r., sygn. akt XXV C 762/19. Pewien przełom w sytuacji tych kredytobiorców stanowi również udzielenie jednemu z nich po raz pierwszy w sądzie krajowym (dokładnie przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie w dniu 1 czerwca 2020 r., sygn. akt II C 128/20) zabezpieczenie roszczenia o ustalenie nieważności umowy kredytu denominowanego poprzez wstrzymanie obowiązku dokonywania przez kredytobiorcę spłat rat kredytu do dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego w sprawie.
Wyroki te świadczą o tym, że również frankowicze-przedsiębiorcy mogą liczyć w sądach krajowych na korzystne rozstrzygnięcia w walce z bankami. Możliwe, że wkrótce ich sytuacja procesowa będzie na tyle stabilna, że każdy niekorzystny wyrok sądu będzie zaskoczeniem i rzadkością jak to ma miejsce w sytuacji frankowiczów-konsumentów.